Wiadomości

Wielkie odkrycie "łowców drzew" w ostatnim dniu 2022 roku

Czym zajmują się botanicy po godzinach? Jeden z pracowników naszego Instytutu, Łukasz Wilk, sporą część wolnego czasu poświęca tropieniu leśnych olbrzymów – drzew wyróżniających się rekordowymi rozmiarami lub interesującym pokrojem. Pasjonatów takiego tropienia potocznie określa się "łowcami drzew" (z angielskiego "tree hunters"), a spotkać ich można w wielu miejscach na świecie, także w naszym kraju. Łowcy namierzają swoją "zwierzynę", przeczesując rozmaite zakątki ziemskiego globu, od pierwotnych lasów, poprzez wiejskie bezdroża, po tereny zurbanizowane. Działają metodą "na chybił-trafił", polegając na własnym instynkcie, albo bardziej planowo, wykorzystując dostępne źródła informacji, w tym bazy danych, szczególnie mapy drzewostanów dostępne na leśnym portalu Bank Danych o Lasach, czy też stworzony niedawno serwis Mapa Drzew™, który zawiera obrazy ukształtowania powierzchni koron drzew utworzone przy pomocy lotniczego skaningu laserowego LIDAR. "Uzbrojony" w taką wiedzę łowca drzew rusza w teren i przy pomocy taśmy mierniczej oraz dalmierza laserowego wyszukuje potencjalnych rekordzistów w kategoriach wysokość i obwód pnia. Wyprawy takie odbywają się często poza sezonem wegetacyjnym, kiedy pozbawione liści drzewa stwarzają lepsze warunki do poszukiwań i pomiarów. Zebrane w terenie dane są weryfikowane i wprowadzane do specjalnie stworzonych w tym celu internetowych rejestrów międzynarodowych (np. Monumental Trees) i krajowych (np. Rejestr Polskich Drzew Pomnikowych).

Ostatniego dnia 2022 roku Łukasz Wilk wraz z bratem Przemysławem, z którym dzieli swoją pasję, "upolowali" prawdziwego leśnego olbrzyma. Penetrując wąwozy leśne Pogórza Rożnowskiego, dotarli w okolice miejscowości Dąbrówka Szczepanowska (koło Tarnowa), gdzie natknęli się na potężnego buka (okaz rośnie na terenie leśnictwa Pleśna w Nadleśnictwie Gromnik). Przy nasilającym się wietrze i szybko zapadającym zimą zmierzchu udało im się dokonać pierwszych pomiarów. Według ostrożnych szacunków buk mierzył 48 m. Dwa tygodnie później odkrywcy powrócili do lasu w towarzystwie innego łowcy drzew, samego inicjatora wspomnianej polskiej bazy RPDP, Piotra Gacha, i w korzystniejszych warunkach świetlnych, przy spokojniejszej pogodzie powtórzyli pomiary obwodu pnia oraz wysokości – ta została ostatecznie ustalona na 48,6 m. Tym samym buk z Dąbrówki Szczepanowskiej okazał się najwyższym znanym drzewem liściastym w Polsce, ustępującym w obrębie gatunku wysokością jedynie trzem z pomierzonych okazów na świecie!

Gratulujemy odkrycia!

Łukasz Wilk ma już na swoim koncie sporo innych, cennych "trofeów". Poniżej prezentujemy listę najważniejszych:

  • Drugie najwyższe drzewo i druga najwyższa w Polsce daglezja zielona w odmianie oceanicznej/nizinnej Pseudotsuga menziesii menzesii – Odrzykoń, lasy w paśmie Królewskiej Góry, obwód w pierśnicy 2,72 m, wysokość 58,3 m.
  • Sześć z dziesięciu najwyższych drzew w Polsce (daglezje).
  • Drugie najwyższe drzewo rodzime, najwyższa w Polsce, piąta na świecie jodła pospolita Abies alba nazwana Jodłą Stadnickiego – Rytro, Pasmo Radziejowej, obwód w pierśnicy 4,1 m, wysokość 54,6 m.
  • Dziewiętnaście spośród dwudziestu siedmiu najwyższych znanych w Polsce jodeł o wysokości powyżej 50 m.
  • Najwyższy w Polsce, jeden z ośmiu najwyższych na świecie modrzew europejski Larix decidua – Pstrągowa, lasy rezerwatu "Wielki Las", obwód w pierśnicy 2 m, wysokość 50,6 m.
  • Wszystkie sześć najwyższych, zmierzonych buków (Fagus silvatica) w Polsce.
  • Najwyższy w Polsce, siódmy pod względem wysokości na świecie jesion wyniosły Fraxinus excelsior – Tarnów, Park miejski na zboczach Góry Św. Marcina, obwód w pierśnicy 1,59 m, wysokość 45,5 m.
  • Najwyższa w Polsce i Europie sosna wejmutka Pinus strobus – Rytro, Pasmo Radziejowej, obwód w pierśnicy 2,18 m, wysokość 45,5 m.
  • Najwyższy znany w Polsce i na świecie dąb szypułkowy Quercus robur – Tarnów, Park miejski na zboczach Góry Św. Marcina, obwód w pierśnicy 4,03 m, wysokość 43,8 m.
  • Trzecia najwyższa w Polsce sosna zwyczajna Pinus sylvestris – Szczepanowice, kompleks leśny od strony Lubinki, obwód w pierśnicy 2,65 m, wysokość 40,5 m.
  • Drugi najwyższy w Polsce i na świecie okaz bluszczu pospolitego Hedera helix – Poręba Radlna, las na Plebańskim (Księży Las), obwód w pierśnicy 0,19 m, wysokość 25,2 m.
  • Druga najwyższa w Polsce, piąta na świecie czeremcha zwyczajna Padus avium – Konary, Grudza, obwód w pierśnicy 1,19 m, wysokość 19 m.
  • Drugi najwyższy w Polsce głóg jednoszyjkowy Crataegus monogyna – Konary, Zieliński Las, wysokość 10,8 m.
  • Trzeci najwyższy w Polsce grab pospolity Carpinus betulus – Poręba Radlna, las na Plebańskim (Księży Las), obwód w pierśnicy 1,37 m, wysokość 30,1 m.
  • Druga najwyższa w Polsce, trzecia na świecie olsza szara Alnus incana – Konary, Grudza, obwód w pierśnicy 1,4 m, wysokość 26,7 m.
  • Druga najwyższa w Polsce wiśnia ptasia (czereśnia) Prunus/Cerasus avium – Poręba Radlna, las na Plebańskim (Księży Las), obwód w pierśnicy 1,65 m, wysokość 28 m
  • Pięć spośród dziesięciu najwyższych wiśni ptasich.
  • Drugi najwyższy w Polsce żywotnik olbrzymi Thuja plicata – Rytro, Pasmo Radziejowej, obwód w pierśnicy 2,61 m, wysokość 31,5 m.

Najwyższy buk w Polsce – ostatnie znalezisko "łowców drzew".
Foto: Łukasz Wilk.

Poszukiwanie leśnych olbrzymów w jednym z mateczników Puszczy Karpackiej (Pieniny).
Foto: Łukasz Wilk.

Okazała jodła z "Banisk" w Beskidzie Sądeckim – pomiar obwodu pnia w pierśnicy.
Foto: Łukasz Wilk.

Jodła w rezerwacie "Szeroka" w Beskidzie Małym – pomiar wysokości z wykorzystaniem dalmierza laserowego.
Foto: Łukasz Wilk.

Pomnikowy buk w dzikich ostępach Bieszczadzkiego Parku Narodowego.
Foto: Łukasz Wilk.

Wśród okazałych jodeł rezerwatu "Dyrbek" (Góry Słonne).
Foto: Łukasz Wilk.

Skupisko monumentalnych jodeł w rezerwacie "Baniska".
Foto: Łukasz Wilk.

To był buk – powalony olbrzym z "Banisk" w Beskidzie Sądeckim.
Foto: Przemysław Wilk.

Tym razem za późno, czyli spieszmy się mierzyć drzewa – pień okazałej jodły w Bieszczadzkim Parku Narodowym.
Foto: Łukasz Wilk.

Najwyższy znany dąb szypułkowy na świecie wraz z odkrywcami pod Górą Św. Marcina w Tarnowie.
Foto: Piotr Gach.

Najwyższe trofeum na liście znalezisk Łukasza Wilka – gigantyczna daglezja z Odrzykonia koło Krosna, drugie najwyższe drzewo w Polsce.
Foto: Łukasz Wilk.

Prawdopodobnie najwyższe rodzime drzewo w Polsce, nazwane przez odkrywców "Jodłą Stadnickiego" w "Baniskach" (Beskid Sądecki) oraz ledwo widoczna z tej odległości, żywa "miarka" u podstawy.
Foto: Łukasz Wilk.

Przemysław Wilk, brat Łukasza, u podstawy pnia najpotężniejszej ze znanych jodeł w Bieszczadach.
Foto: Łukasz Wilk.

Jeden z "łowców drzew" przy jodle liderce z Suchych Rzek w Bieszczadzkim Parku Narodowym.
Foto: Łukasz Wilk.

Człowiek i leśny gigant – Łukasz Wilk obok potężnej jodły w Suchych Rzekach (Bieszczadzki Park Narodowy).
Foto: Przemysław Wilk.

Najwyższa z odnalezionych przez braci Wilków jodeł na stromych stokach Pienin.
Foto: Łukasz Wilk.

Leśna gigantka w całości – widok z oddali na przeszło 50-metrową jodłę w "Baniskach" (Beskid Sądecki).
Foto: Łukasz Wilk.

Najwyższa znana w Europie sosna wejmutka odkryta przy drodze do "Banisk" w okolicach Rytra (Beskid Sądecki).
Foto: Łukasz Wilk.

Tablica informacyjna Babiogórskiego Parku Narodowego w miejscu, gdzie rosła słynna "Gruba Jodła" – jedno z najpotężniejszych znanych drzew w granicach Polski.
Foto: Łukasz Wilk.

Zrekonstruowany pień "Grubej Jodły" w Babiogórskim Parku Narodowym.
Foto: Łukasz Wilk.